WPLYW MARIHUANY NA ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE CZLOWIEKA





WSTEP

Marihuana jest znana jako lek od niepamietnych czasow, dzis wciaz kryje wiele tajemnic jej wplyw na ludzkie zdrowie. Marihuana, lub Cannabis Sativa jest wytwarzana z przekwitlych kwiatow i szczytow zenskich roslin konopii siewnych. Istnienie tychze roslin poraz pierwszy udokumentowne zostalo ok 1500-1200 r.p.n.e. w Chinach, a pierwszy opis jako "substancji" ok 200r n.e. Od tego czasu zalew badan stara sie wyjasnic efekt dzialania na psychike i zdrowie fizyczne czlowieka .

WPLYW NA ZDROWIE FIZYCZNE

Fizyczne, Cannabis jest stosunkowo malo szkodliwy. Badania zaobserwowaly interesujace rezultaty, wlaczajac w to powodowanie strukuralnych zmian w mozgu, obnizenie ilosci spermy, powodowanie uszkodzen chromosomow, obnizenia poziomu testosteronu i uszkodzenia pluc. Wiekszosc tych wynikow nie dalo siê jednak powtorzyc, lub zostaly wykluczone przez inne prace.
Wiele badan stara siê udowodnic, ze Cannabis niszczy komorki mozgowe (Landfield, 1988; Meyers and Heath, 1979; Heath 1980). Jednakze w kilku innych badaniach nie odnaleziono zadnych strukturalnych lub neurochemicznych zmian w mozgu (Carbal, 1991; Paule, 1992; Co, 1977; Kuehnle, 1977). Ponadto powinno sie zaznaczyc, ze prace pana Heaths'a byly krytykowane za unikanie pozytywnych aspektow, a zanotowane "zmiany" przytrafialy sie normalnie w srod ssakow (Panstwowa Akademia Nauk, Instytut Medycyny, 1982).
Wu (1988) znalazl korelacje pomiedzy uzywaniem Cannabis'u a niska iloscia sperny. Jest to troche mylace, poniewaz nie udowodniono, ze obnizenie ilosci spermy ma negatywny wplyw na plodnosc, a poziom ilosci spermy wraca do normy po zaprzestaniu uzywania Marihuany (Panstwowa Akademia Nauk, Instytut Medycyny, 1982).

Kolejny argument staral sie udowodnic ze Marihuana jest powodem niszczenia chromosomow. Glownym zrodlem tych wnioskow sa prace prowadzone przez dr. Gabriel'a Nahas's we wczesnych latach 80. Nahas obserwowal anomalie wewnetrzne u pewnego gatunku malp invitro (w probowkach), poczym doszedl do nieusprawiedliwionych wnioskow, ze zmiany takie moglyby zajsc takze wewnatrz ciala czlowieka. Prace Nahas'azostaly zkrytykowane przez jego kolegow z branzy i w 1983r. Nahas zweryfikowal wlasne wnioski.

Szeroko rozpowszechniany byl takze fakt obnizania przez Cannabis poziomu testosteronu (Kolodny, 1974). Tej teorii rzycilo wyzwanie kilka innych prac (Block, 1991; Mendelson, 1974; Coggins, 1982) ktore nie znalazly zadnego zwiazku pomiedzy tymi zagadnieniami.

W Marijuna and Health (Panstwowa Akademia Nauk, Instytut Medycyny, 1982) Po zrewidowaniu dostepnej wowczas literatury fachowej wyciagnieto wiosek, ze "Z powodu sprzecznych i niekompletnych dowodow nie ma mozliwosci rozstrzygniecia w chwili obecnej czy palenie Marihuany ma znaczacy wplyw na stezenie gonadotropin (hormonow rozrodczych) i testosteronu w organizmie czlowieka."

Najpowazniejszym niebezpieczenstwem dla ciala podczas uzywania Cannabis jest samo palenie.Wdychanie dymu palonej rosliny jest niezdrowe dla pluc. Tashikn z zespolem (1990) wykryl zmniejszona zdolnosc wymiany gazowej, oraz kilkakrotnie wieksza kumulacje substancji smolistych w plucach u palaczy Marihuany niz u palaczy tytoniu. Wu z zespolem (1988) zauwazyl ze Marihuana jest kilkakrotnie bardziej rakoworcza niz tyton. Do tych odkryc nalezy jednak podejsc z rezerwa. W oby badaniach palona Marihuana nie byla filtrowana, zas tyton byl. Tashkin zauwaza ze "Te roznice mogly, w duzym stopniu, przyczynic sie do dwukrotnie wiekszej produkcji substancji smolistych z Marihuany niz z tytoniu, ktora wykryto podczas badan probek dymu o podobnym stezeniu i czasie reakcji." Palenie Cannabis'u przez wodna fajke odfiltruje rozpuszczalne w wodzie substancje rakotworcze, oraz zlagodzi drapanie w gardle. Ponadto, Marihuana nie musi byc palona: W krajach Srodkowego Wchodu jest przyjmowana w postaci herbat i jedzenia od wiekow, co eliminuje wdychanie rakotworczego dymu.

Pomimo jej negatywnego wpywu na prace pluc, nie stwierdzono zadnego przypadku raka pluc zpowodowanego paleniem Marihuany. Przewiduje sie ze tyton zabije 400.000 ludzi w tym roku (Glenn, 1992). Skoro Cannabis jest o tyle bardziej rakotworczy i niebezpieczny dla pluc niz tyton, dlaczego nie ma raportow mowiacych o przypadkach raka wywolanego Marihuana ? Jedna z interesujacych teorii mowi, ze jest to zpowodowane faktem ze substancje smoliste tytoniu sa mocno radioaktywne, zas Marihuany nie. Winters (1982) odkryl, ze osoba palaca poltorej paczki papierosow dziennie jest narazona na dzialanie promieniowania 8000 mrem rocznie, co rowna sie dawce promieniowania po 300 przeswietleniach klatki piersiowej. Bardziej aktualne badania mowia o dawce 16000 mrem rocznie (Raport #95 NCRP, 1987). Nalezy tez zauwazyc, ze niewielkie ilosci substancji rakotworczych nie musza stanowic istotniego zagrozenia dla zdrowia. Np.: palona kawa zawiera 800 nietrwalych substancji, z ktorych tylko 21 bylo testowanych na gryzoniach, a 16 okazalo sie rakotworczymi (Ames, 1990). Jednak nigdy nie uwazano kawy za grozna substancje rakotworcza.

Cannabis jest tez znany z zastosowania terapeltycznego, np. w leczniu jaskry, astmy i nudnosci zwiazanych z chemoterapia. THC jest rowniez opisywany jako czynnik hamujacy rozwoj guzow, antybiotyk, srodek nasenny i rozluzniajacy miesnie (Cohen, 1980).

WPLYW NA PSYCHIKE

Wplyw Marihuany na psychike zostal opisany wiele lat wczesniej niz jej wplyw na zdrowie fizyczne, jednak spostrzezenia te sa rownie aktualne dzis jak 100 lat temu. Jednym z wczesniejszych opisow jej wlasciwosci odurzajacych jest opis poczyniony przez Dr. John Bell w 1857 :
"Podczas pierwszego kontaktu z Marihuana bylem przepelniony sceptycyzmem co do jej oslawionego dzialania, a w kazdym razie uwazalem je za mocno przesadzone. W zwiazku z tym postanowilem nie dac sie zaskoczyc i kontrolowac swoje mysli. Ale probujac dotrzymac danego sobie slowa, ku mojemu zdziwieniu przebudzilem siê z najdluzszego i najwspanialszego snu jaki kiedykolwiek mialem. Od sceptycyzmu do najglepszej wiary we wszystko co na ten temat czytalem byl tylko krok. Jej dzialanie tak dalece przekroczylo wszystko, co slowa moga wyrazic, ze poczulem sie jak na skraju zatrucia narkotycznego, ale, co dziwne, nie odczuwalem niepokoju. Postanowilem wyjsc na ulice. Kiedy wstawalem z krzesla na chwile wrocila do mnie jasnosc umyslu i uswiadomilem sobie, ze wlasnie przezylem kolejny sen. Kiedy przechodzilem przez drzwi, zdalem sobie sprawe, ze odbylem nastepna podroz, ale pozostalem calkowicie nieswiadomy, jak i kiedy pozwolilem sobie zapasc w ten sen. Wiedzialem tylko, ze wydawal sie trwac bez konca." (Bell, 1857)

Osoba zazywajaca Cannabis czuje poczatek stanu zwanego "high" po 7 sekundach (przy paleniu) do 30 minut (po zjedzeniu). Jest ona w zrelaksowanym i sokojnym, choc czasami euforycznym, stanie umyslu. Przy duzych dawkach moze dojsc do halucynacji. Efekt dzialania utzrymuje sie od 2 do 4 godzin po zazyciu, i zwykle pozostawia w stanie relaksu przez kilka godzin. Jedna z glownych wlasciwosci odurzajacych jest ograniczenie pamieci bezposredniej podczas dzialania THC. Mysli moga wydawac sie niejasne, a koncentracja na skomplikowanych zagadnieniach logicznych, np. matematycznych, moze byc utrudniona.

O trwalych efektach dyskutuje sie od wielu lat. Zaklada sie istnienie "syndromu amotywacyjnego" polegajacego na izolacji od spoleczenstwa i utracie ambicji. Jednakze badajac dowody na istnienie tego "syndromu" w Marijuana and Health (Panstwowa Akademia Nauk, Instytut Medycyny, 1982) stwierdzono ze:
"Znane sa przypadki pojawjania sie takich symptomow bez udzialu Maruhuany. Nawet jesli jest zwiazek miedzy tym syndromem a zazywaniem Marihuany, nie dowodzi to, ze Cannabis jest przyczyna tego syndromu. Wiele "zagubinych dusz" szuka "ucieczki" w narkotykach. Dlatego czeste uzywanie Marihuany moze stac sie dla tych nieszczesliwych ludzi kolejnym zachowaniem majcym odwrotny skutek do zamierzonego."

Inne badania odkryly inna interesujaca korelacje. Shedler (1990) oglosil wyniki badan:
"Nastolatkowie, ktorzy tylko eksperymentowali z narkotykami (glownie z Marihuana) byli najlepszym przedmiotem badan. Nastolatkowie, ktorzy uzywali narkotykow czesto, byli nieodpowiedni, gdyz wykazywali zaburzenia osobowosci przejawiajace sie w aljenacji, slabej kontroli reakcji i manifestacji napiecia emocjonalnego. Nastolatkowie, ktorzy do lat 18 nie mieli kontaktu z narkotykami, byli dosc niespokojni, niezdolni do okazywania emocji i mieli trudnosci w kontaktach towarzyskich."


WNIOSEK

Kwestia, czy zazywanie Cannabis pozostawia trwale zmiany w kondycji fizycznej i psychicznej, pozostaje nierozstrzygnieta. Najpowazniejszym problemem jest wplyw Marihuany na uklad oddechowy, jednak przy watpliwej jakosci badan (np. nie uzywanie filtrow) ich wyniki moga byc mylace dla nieuwaznego czytelnika. Palenie Marihuany przy uzyciu inego aparatu, lub przyjmowanie jej w inny sposob mogloby znacznie wplynac na wyniki tych badan.

Powazny wplyw Marihuany na psychike (jej wlasciwosci odurzajace) nie sa tajemnica dla zadnego jej amatora. Trwale efekty zazywania Cannabis moga prowadzic do tzw. "syndromu amotywacyjnego," ale brak na to dowodow naukowych.